محل تبلیغات شما

شهریار جنگل



کلیه مطالب از کتاب بهره برداری پایدار جنگل دکتر مقداد جورغلامی و باریس مجنونیان اقتباس شده است. 

 قطعیکسره

برش یکسره[1] یکیاز ابتدایی ترین و قدیمی ترین شیوه های بهره برداری از جنگل هاست، در این شیوه، بهرهبرداری از جنگل توسط اجرای برش یکسره در سطح جنگل انجام می گیرد و بعد از آن عملیاتبذرکاری یا جنگلکاری انجام می گیرد. شیوه های مختلفیبرای انجام قطع یکسره وجود دارد که عبارت اند از قطع سراسری، قطع نواری، قطع حفره ایو قطع یکسره با حفظ درختان مادری، مزایای شیوه قطع یکسره از نظر بهره برداری عبارتاند از برنامه ریزی آسان تر و مکانیزاسیون مناسب عملیات قطع و تبدیل و خروج چوب آلاتراحت تر. در واقع، چون تمام درختان در واحد سطح برداشت می شود، بنابر این تراکم و حجمچوب در واحد سطح زیاد بوده و هزینه واحد کار سرشکن شده و کاهش می یابد. از آنجا کهدر این شیوه، به طور معمول کلاسه سنی برداشت می شود، در نتیجه فرآورده های چوبی بهدست آمده یکنواخت بوده و نیاز به ماشین آلات سنگین و با اندازه و ابعاد زیاد به منظورقطع، تبدیل و خروج چوب آلات نیست. روش های بهره برداری چوب کوتاه (گرده بینه کوتاه)،تمام تنه و تمام درخت می تواند در این شیوه به کار گرفته شود. به هم خوردگی عرصه وخاک نیز در شیوه قطع یکسره زیاد است، ولی باید توجه داشت که در این شیوه، صدمه به درختانباقی مانده و گروههای زادآوری وجود ندارد، هرچند حذف تاج پوشش سبب ایجاد رواناب سطحیو در نتیجه فرسایش خاک می شود . برش نواری نیز به لحاظ بهرهبرداری، شبیه به برش قطع یکسره بوده و در این شیوه نیز عملیات بهره برداری و مکانیزاسیونبه صورت کم هزینه قابل انجام است.

 شیوه تدریجی پناهی (برش پناهی[2])

در این روش تاج پوشش جنگل به صورت تدریجی حذف می شود و در پناهدرختان باقی مانده، زاد آوری در کف جنگل شکل می گیرد ، برای ایجاد زادآوریدر جنگل چند برش لازم است که عبارت اند از برش آمادگی، برش بذرافشانی، برش نوردهی وبرش نهایی برای اجرای این شیوه، جنگل باید به چند دانگ تقسیم شود که تعداد دانگ بستگیبه چرخش، مدت و دوره بهره برداری دارد. از آنجا که مشکل چرای دام در جنگل های شمالایران وجود داشت، یک دانگ را (به مدت ۲۰ سال) به عنوان دانگ تجدید حیات یا زادآوریانتخاب کرده و حصار کشی محیط آن انجام گرفت. به علت کمبود امکانات بهره برداری صنعتی،شامل شبکه جاده با تراکم کافی و ماشین آلات خروج چوب، به طور کلی جاده ها برای دانگهایتجدید نسل ساخته شده یا در این دانگها دارای تراکم طولی بیشتر بودند و در سایر دانگهایا شبکه جاده برنامه ریزی نشده یا دارای تراکم طولی کمی بودند. سایر دانگها تحت عنواندانگ های اصلاحی در نظر گرفته می شدند تا در آنها عملیات اصلاحی و پرورشی انجام گرفتهتا آماده ورود به دانگ تجدید نسل شود. با توجه به اینکه برداشت در تمام سطح جنگل انجاممی گیرد، بنابر این مقدار حجم در واحد سطح کمتر بوده و هزینه های بهره برداری نسبتبه روش قطع یکسره بیشتر است، در این شیوه، درختان با کیفیت نامناسب در طول برش اولبرداشت شده و درختان خوش فرم و با کیفیت در برش نهایی برداشت می شوند. نکته مهم دراین شیوه، اجرای عملیات بهره برداری است که چون در طول مدت تعیین شده باید در یک دانگ،زادآوری مستقر شود، برش نهایی بسیار مهم است، چون تردد ماشین آلات سبب به هم خوردگیو کوبیدگی خاک شده و از سوی دیگر سبب صدمه به گروهای تجدید حیات می شود. هرچند می توانبا برنامه ریزی مناسب مسیرهای چوب کشی، صدمه به خاک و زادآوری را کاهش داد. برعکس شیوهقطع یکسره، در این شیوه صدمه به درختان باقی مانده[3] وجود داردکه طی برش های اول تا سوم رخ می دهد، ولی در پایان مدت زادآوری که به طور معمول ۲۰سال است درختی در عرصه باقی نمی ماند

مهم ترین دلایلی که سبب عدم موفقیت زادآوری در این شیوه برشاز نظر بهره برداری جنگل در طرح های جنگلداری شمال شده است عبارت اند از کمبود مسیرهایخروج چوب و جاده های فرعی کافی به منظور حمل ونقل اولیه مقطوعات از داخل توده تا کنارجاده اصلی و خسارت ناشی از قطع، استحصال و عملیات خروج چوب به توده باقی مانده.

 شیوه روزنه ای - تدریجی یا فمل اشلاگ[4]

این شیوه حالت خاصی از ترکیب سایر شیوههاست که به تدریج توسعه و تکامل یافته است. از مشخصات بارز این شیوه،آزادی عمل در انتخاب نوع برش هاست که بر حسب گونه، خصوصیات توده های جنگل و شرایط رویشگاهیاجرا می شود. در این شیوه زادآوری از مراکز مختلف شروع شده و همچنین زادآوری از نظرزمان و مکان به طور دقیق مشخص است. روشفمل اشلاگ سوئیسی نسبت به سایر شیوه های جنگل شناسی بیشترین سازگاری را با عملیات بهرهبرداری دارد. فن زاد آوری در هر محل بستگی به شرایط رویشگاه، خصوصیات توده جنگلی، نوعگونه، صدمات، روش های قطع، استحصال و خروج چوب دارد. در این شیوه، اولین مرحله زادآوریاز مرز کشش چوب در سطوح کوچک به صورت پناهی اجرا می شود و برش های بعدی با دور شدناز مرز کشش چوب (نزدیک به جاده های جنگلی)، شبیه به برش های نواری ادامه می یابد. دراین شیوه، مرز کشش[5]چوب برای شروع فرایند زادآوری تعیین کننده است (شکل ۵-۵). در این شیوه تجدید حیات از مرز کشش چوب شروع شده و به سمتجاده ادامه می یابد. به طور کلی، در این شیوه، برش از دورترین نقطه نسبت به جاده شروعشده و قطع آخرین درختان در نزدیک ترین نقطه به جاده صورت می گیرد. از این رو، از افتادن درختان روی گروه های زادآوری جلوگیری می شود (مروی مهاجر،۱۳۹۲) و صدمه به تجدید حیات ایجادشده کمتر میشود

با در نظر گرفتن برنامه ریزی نظم مکانی، هدف مهم این است که صدمه هایوارده به جنگل حداقل شده و عملیات مربوط به قطع، تبدیل و خروج فرآورده ها طبق نظم خاصو با مشخص شدن در روی نقشه جنگل صورت گیرد. این شیوه از نظر مکانیزاسیون عملیات بهرهبرداری و خروج چوب دارای محدودیت است، ولی صدمه به توده باقی مانده ناشی از قطع درختانو خروج چوب و تردد ماشین آلات در این شیوه حداقل بوده و از این رو بر شیوة پناهی ارجحیتدارد.

 شیوه گزینشی[1]

ساختار جنگل در این شیوه ناهمسال بوده و پراکنش تعداد درختانبر حسب قطر، منحنی کاهنده است (شكل 5-6)، در این شیوه، دوره بهره برداری در نظر گرفتهنمی شود و بهره برداری بر اساس قطر انجام می گیرد. زادآوری در تمام سطح جنگل و به صورتهمیشگی گسترش می یابد. این شیوه از نظر بهره برداری جنگل، از شیوه های قبلی در اجرامشکل تر است به دلیل اینکه برداشت در تمام سطح پراکنده بوده و از سوی دیگر محصولاتبه دست آمده قطور و دارای حجم زیاد است که مشکلات مکانیزاسیون را دوچندان می کند.

مقدار تراکم شبکه جاده و مسیرهای چویکشی برای دسترسی به تمامعرصه جنگل، در شبوة گزینشی بیشتر از سایر شیوه های جنگل شناسی بوده و به همین دلیلهزینه های بهره برداری نیز بیشتر است، پراکندگی برداشت و قطور بودن درختان سبب مشکلاتیدر اجرای درست و مناسب عملیات بهره برداری می شود. 

با تغییر در روش جنگل داری از همسال به ناهمسال و از شیوه برشمتمرکز به تک گزینی، به تبع آن دخالت در کل عرصه در طول دوره امری بدیهی است. در اینروش هر چند سال (در یک چرخش ده ساله) وارد عرصه شده و قطع درختان صورت می گیرد. بهمنظور جلوگیری از تردد ماشین آلات در عرصه جنگل و جلوگیری از به هم خوردگی و فشردهشدن خاک که موجب تأخیر در رویش و ایجاد مزاحمت برای زادآوری و تجدید حیات می شود وهمچنین برای ممانعت از خسارت های وارده به درختان باقی مانده و سایر پوشش های گیاهیکه بازیابی عرصه جنگل را به تاخیر می اندازد و جلوگیری از بروز سایر خسارت های محیطزیستی، ضرورت دارد که مسیر های چوبکشی به صورت ثابت طراحی شده و در طبیعت اجرا شوندتا در هر چرخش از مسیرهای ثابت معین شده، جهت خروج مقطوعات و سایر خدمات فنی استفادهشود.

از سوی دیگر، صدمه به درختان باقی مانده و گروه های تجدید حیاتدر این شیوه نسبت به شبوة پناهی مهم تر است، در توده های ناهمسال، درختان جوان و میانسالنقش تعیین کنندهای در رویش جنگل دارند و در شیوه گزینشی، این درختان سال های زیادیدر توده باقی گذارده می شوند تا نقش خود در توده را انجام دهند. بنابراین، عوامل ثانویهسبب گسترش خدمات مکانیکی وارد شده به درختان شده و منتج به کاهش رویش درختان و ارزشبالقوه توده های جنگلی می شوند. در صورتی که در سایر سیستم های جنگلداری، درختان بعداز مدت زمانی مشخص قطع می شوند و از عرصه خارج می شوند و نقش صدمه در کاهش رویش و ارزشتوده کم رنگ تر است. نکته ای مهم که از برآیند این مبحث استنباط می شود این است کهدر جنگل داری گزینشی، خسارت به درختان و توده سر پا در طول سال ها باقی می ماند و سببگسترش آنها می شود. اهمیت این موضوع تا آنجاست که با افزایش صدمات بهره برداری به توده،مزایای عملیات جنگل داری، در عمل مبدل به ایجاد زیان به توده می شود. بنابراین، انتخابروشی مناسب برای چوبکشی که خسارت به درختان مجاور مسیرهای چوبکشی را حداقل کند بسیارمهم و اساسی است (جور غلامی، ۱۳۸۸).

[1] Selectionsystem



[1]Clear Cutting

[2] Shelter-woodcutting

[3] Residualstand damage

[4] Femelschlag

[5] Transportlimit 

احتراماً باستحضار می رساند انجمن آبخیزداری ایران در راستای وطایف خود، فعال نمودن سازمانهای مردم نهاد علاقمند به آب و خاک و حفاظت از آنها را به عنوان رابطین بخش مردمی انجمن در سال جاری در دستور کار خود دارد در این راستا از سمن های فعال و تعاونی آبخیزداری در سطح استانها بویژه گیلان درخواست می گردد با تکمیل اطلاعات ذیل و ارسال آن به همین وبلاگ یا آدرس انجمن آبخیزداری ایران به نشانی wmseir@gmail.com  امکان همکاری مشترک با این انجمن را فراهم آورند. 

نام سازمان مردم نهاد:

 زمینه فعالیت:

 مشخصات اعضاء هیئت مدیره :

 

نام و نام خانوادگی

سمت

آخرین مدرک تحصیلی

رشته تحصیلی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تجارب علمی و عملی:

 شماره تلفن، آدرس ایمیل و آدرس پستی:

 


روشهای سیستم قطعیکسره

متداول ترین روشهایقطع یکسره عبارتند از:

سیستم برش نواری

سیستم برش بلوکی

*تعریفسیستم قطع یکسره

سیستم برشنواری

برشهای نوار برای برداشتن توده در طول یک دوره 3-7 سال بااز بین بردن چند نوار به جای بهره برداری تمام توده در یک بار استفاده می شود.نوار قطع شده به منظور بهره گیری از بذر طبیعی از نوار های برداشت شده توسعه داده میشوند. در حقیقت روشهای قطع نواری اکثراً در کانادا در انواع مکان های کوچک صنوبر سیاهدر جنگل های بورآل استفاده می شود. این رویکرد، همراه به همراه نوارهای حفاظتیبرداشت نشده، در انواع جنگلهای مخلوط بورآل شمال آلبرتا مورد آزمایش قرار گرفتهاست.

نگرانی عمده در ارتباط با برش های نواری، خسارت باد است، زیرانوارهای برداشت شده برای یک دوره کوتاه بیشتر در کنار منطقه قطع شده بزرگ قرار می گیرند.برای جلوگیری از جریان شدید باد، نوارهای قطع باید کمتر از 40 متر عرض داشتهباشند، فقط در یک انتها باز شوند و به محض برداشت نوار های مجاور قطع شده احیاءشوند، به این ترتیب زمان قرار گرفتن در معرض باد به حداقل می رسد. همچنین، در مرزهاینوارها باید توده های سالم به دقت در عمق قرار گیرند. نوارهای برداشت را می توان بهصورت متناوب یا اسلوب پیشرفته طراحی کرد. 

نوارهای برداشت تناوبی

در سیستم های برش نواریمتناوب، واحد برش در دو مرحله انجام می شود. برش اولیه برش های طولانی باریک و بافاصله بین نوارها انجام می شود. اغلب نوارهای برداشت از نخستین نوارهای گذاشته شدهباریکتر هستند زیرا نوارهای برداشت شده پس از بازسازی در نوارهای نخست گذاشته شده،قطع می شوند. بنابراین در برداشتهای گذز دوم نیاز به جنگلکاری است، اما این نیازمندیمی تواند به حداقل برسد.

نوار قطع شده تناوبی و یا صورتی دیگر، بهتر است متمایل به زاویهسمت راست باد غالب باشند. عرض نوار ها به فواصل افتادن بذر برای گونه های موردنظر، خطر باد و عوامل دیگر بستگی دارد.

Description: Illustration of an altervate strip clearcut.

برش نوار پیشرفته  

سیستم برش نواری پیشرفته همان اهداف را به شیوه برش نواری تناوبی انجام می دهد، اما در سه یا چند گذر به جای دو گدری که در نظر گرفته شده است.

برش نواری پیشرفته دارای دو مزیت نسبت به برش نواری تناوبی است:

-         نوارها به تدریجدر جهت باد غالب عمومی قطع می شوند، و از خطرات بی حفاظ ماندن لبه ها و سرعت جریانباد کاهش می یابد.

-         منطقه کمتری درمرحله نهایی نیاز به جنگلکاری دارد.

Description: Illustration of progressive strip clearcut.

سیستم برش بلوکی

در سیستم های برش بلوکی، احیای طبیعی درختان مجاور وما بهآن متکی نیست؛ در عوض، ملاحظات دیگر اندازه و شکل بلوک را تعیین می کند. اینملاحظات شامل اهداف مدیریت غیر چوبی، مرزهای نوع جنگل، ویژگی های زمین، جریان بادو محدودیت های تجهیزات بهره برداری استفاده می شود.


ضمن عرض سلام و خسته نباشید، باطلاع دانشجویان عزیزی که درس اکولوژی جنگل را در نیمسال دوم سال جاری تحصیلی (95-94) با اینجانب برگزار می نمایند می رساند سرفصل کارهای تحویلی دانشجویان برای این درس مطابق جدول ذیل می باشد:

ردیف

نام دانشجو

فصلهای تعیین شده

1

زینب افراسراب

3-1

2

فهیمه بدر

6-4

3

فاطمه بخشی پور

21-19

4

حدیثه پوربرار

24-22

5

سیده ملیکا حیدری

6-4

6

فرشید خلیلی

21-19

7

پرنیان راهنما

15-13

8

فاطمه رضائی

9-7

9

یاسمن صنوبری

12-10

10

سیده زینب طاهری

15-13

11

الهه طرق پیمای

3-1

12

مونا عشقی

-16

13

سمیه قیصرآبادی

3-1

14

فاطمه کاسی پور

9-7

15

نیره متین فر

24-22

16

فروزان هاشمی

-16



آخرین جستجو ها

gassabetze ღ پـرسـه خـیـال در کـوچـه تـنـهـایـی ღ Janet's site Jeanine's style credlestelib زندگی و نشاط شادی شبانه فایل های تخصصی دانشگاهی Miraculos-maricat دانلود فیلم